Widgetized Section

Go to Admin » Appearance » Widgets » and move Gabfire Widget: Social into that MastheadOverlay zone

Budownictwo – niepokojące dane w sprawie zagrożeń wypadkowych

„Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2016 r.” zawiera wiele istotnych informacji i wniosków z przeprowadzonych przez PIP kontroli prac budowlanych i rozbiórkowych.  PIP przeprowadziła 5 181 kontroli na 2805 budowach. Objęto kontrolą 4340 podmioty zatrudniające łącznie ponad 41,4 tys. osób, w tym ponad 33,6 tys. (81% ) to pracownicy. Wśród kontrolowanych – 77% dotyczyło mikroprzedsiębiorstw a 21% – dotyczyło małych firm (od 10 do 49 osób).
Inspektorzy PIP stwierdzili że najczęściej naruszano, podobnie jak w latach ubiegłych, przepisy BHP przy wykonywaniu prac na wysokości i w wykopach.

Na co drugiej kontrolowanej budowie prace budowlane wykonywano z użyciem rusztowań, które często montowane były przez osoby nieposiadające uprawnień do montażu rusztowań. Około połowy rusztowań (1 373) była dopuszczonych do użytkowania bez odbioru technicznego, co skutkowało wykonywaniem prac na rusztowaniach nieprawidłowo zamontowanych i niekompletnych, w tym nie posiadających: poręczy ochronnych przy pomostach roboczych, pionów komunikacyjnych, kompletnych pomostów roboczych i zakotwień do stałych elementów danego obiektu. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzano przy eksploatacji rusztowań starego typu (”warszawskich”).

Inspektorzy stwierdzili znaczną skale nieprawidłowości przy dopuszczaniu pracowników do pracy bez zabezpieczeń pracownika przed upadkiem z wysokości. Podstawowy obszar nieprawidłowości dotyczył niezastosowania na stanowiskach pracy środków ochrony zbiorowej przed upadkiem z wysokości, niezapewnienia bezpiecznych przejść i dojść do stanowiska pracy, niezabezpieczenia otworów technologicznych oraz braku wyposażenia pracownika w środki ochrony indywidualnej.
PIP wskazuje na wiele nieprawidłowości dotyczących stosowania środków ochrony zbiorowej pracowników, w tym: brak balustrad przy krawędziach stropów oraz wzdłuż biegu stopni schodowych, brak balustrad wokół otworów technologicznych w stropach a także niekompletne (brak wypełnień-desek) systemowe balustrady ochronne.

Inspektorzy często stwierdzali niewłaściwy dobór środków ochrony indywidualnej do warunków wykonywanych prac i występujących zagrożeń, brak określenia przez nadzór punktów kotwiących do których należy zapiąć linki asekuracyjne środków ochrony indywidualnej. Szczególnie groźny jest brak wiedzy pracowników o prawidłowym stosowaniu środków ochron indywidualnych.

Prace na wysokości należą do prac szczególne niebezpiecznych i nadal są przyczyną większości śmiertelnych i ciężkich wypadków przy pracy. W sprawozdaniu wyraźnie stwierdzono że brak zabezpieczeń pracowników przed upadkiem z wysokości związany jest przede wszystkim z tolerowaniem przez nadzór niebezpiecznych metod pracy. Dla części przedsiębiorców najważniejsze jest wykonanie jak największego zakresu prac od którego uzależniony jest zysk, bez względu na bezpieczeństwo pracujących.

W kontrolach stwierdzano często nieprawidłowości dotyczące braku wygrodzenia i oznakowania stref niebezpiecznych przy wykonywaniu prac na wysokości, przy wykonywaniu prac z wykorzystaniem sprzętu do transportu pionowego i przy pracach ziemnych (wykopy). Stwierdzano wykonywanie robót w wykopach o ścianach niezabezpieczonych przed możliwością osunięcia się gruntu, w tym brak prawidłowych deskowań lub skarpowania wykopów i brak prawidłowych zejść do wykopów.
Niepokoją nieprawidłowości dotyczące nie wykonania przez pracodawców instrukcji bezpiecznego wykonania robót (IBWR), oraz brak zapoznania pracowników z tą instrukcją.

Na 13% kontrolowanych budów stwierdzono niewłaściwą eksploatację maszyn i urządzeń. Najczęściej występujące nieprawidłowości w tym obszarze to: brak osłon uniemożliwiających dostęp do miejsc niebezpiecznych urządzenia (m.in. pilarki do ciecia drewna, betoniarki, zagęszczarki) i brak instrukcji obsługi urządzenia. Inspektorzy pracy stwierdzili że coraz częściej na budowach zatrudniane są osoby, które wcześniej nie miały styczności z branżą budowlaną co stwarza dodatkowe ryzyko powstania wypadku przy pracy.

Duża część pracodawców szuka oszczędności poprzez zatrudnianie na budowach pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych oraz umów z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą na własny rachunek (samozatrudnienie).
Ze sprawozdania wynika że pracodawcy mikro i małych firm tłumaczyli nieprzestrzeganie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy trudnościami ekonomicznymi spowodowanymi niewywiązywaniem się zleceniodawców ze zobowiązań finansowych, konkurencją cenową innych wykonawców, rotacją pracowników – co powoduje dodatkowe koszty BHP.

Według inspektorów inne są z reguły wyniki kontroli inwestycji realizowanych przez duże firmy budowlane które posiadają wykwalifikowanych pracowników, odpowiedni nadzór techniczny, służbę BHP oraz stosują wysokie standardy bezpieczeństwa. Tam nieprawidłowości jest znacznie mniej.

Oprócz kontroli kompleksowych inspektorzy prowadzili w budownictwie również krótkie kontrole ukierunkowane na likwidację bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia pracujących. W czasie kontroli podejmowali bezpośrednie działania dotyczące zlikwidowania stwierdzonych nieprawidłowości i zagrożeń. Jednak, jak podkreślono w sprawozdaniu, w niektórych przypadkach poprawa sytuacji w tym wypadku nie była trwała a podczas kolejnych kontroli (u tych samych pracodawców) stwierdzano podobne nieprawidłowości dotyczące rażących naruszeń przepisów BHP. W tych przypadkach, ujawnionych podczas 2 kolejnych kontroli, inspektorzy kierowali wnioski (38 wniosków) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o podwyższenie o 100% składki na ubezpieczenie wypadkowe. Inspektorzy kierowali ponadto pisma informujące o stwierdzonych naruszeniach przepisów BHP m. in. do nadzoru budowlanego i Urzędu Dozoru Technicznego.

W sprawozdaniu podkreślono że poważnym utrudnieniem w sprawowaniu nadzoru oraz osiągnięciu trwałej poprawy w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników budowlanych jest brak odpowiedzialności prawnej inwestora w zakresie bezpieczeństwa pracy zarówno na etapie projektowania inwestycji ,jak również na etapie jej realizacji.
Państwowa Inspekcja Pracy planuje dalsze kontrole w sektorze budownictwa.

(na podstawie „Sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2016 r.”)

Mirosław Ossowski

You must be logged in to post a comment Login