IV Kongres BWI

W Durbanie (RPA) w dniach 27 listopada – 1 grudnia 2017 r odbył się IV Kongres Międzynarodowej Federacji Pracowników Budownictwa i Drzewiarstwa – BWI.

BWI zrzesza około 334 związki zawodowe reprezentujące około 12 milionów członków w 130 krajach. Siedziba główna znajduje się w Genewie w Szwajcarii. Biura regionalne i biura projektowe znajdują się w Panamie i Malezji, Republice Południowej Afryki, Indiach, Burkina Faso, Chile, Kenii, Rosji, Peru i Brazylii.

Ponad siedmiuset delegatów i gości, przedstawicieli ruchu związkowego budowlanych, drzewiarzy i leśników z całego świata spotkało się w centrum kongresowym jednego z największych miast Republiki Południowej Afryki. Związek Zawodowy „Budowlani” reprezentowali; Zbigniew Janowski, Przewodniczący Związku i Jakub Kus, Sekretarz krajowy odpowiedzialny za kontakty międzynarodowe. Zgodnie z ustaleniem przyjętym na I Kongresie, najważniejsze wydarzenia BWI – kongresy – odbywają się co 4 lata, kolejno na różnych kontynentach.

Kongresowi, poza sesją plenarną 30 listopada – 1 grudnia, towarzyszyły liczne spotkania tematyczne i sesje dyskusyjne.

KOMITETY REGIONALNE

Bezpośrednio przez obradami Kongresu spotkały się Komitety regionalne BWI w celu omówienia własnych rekomendacji do władz BWI i problemów regionalnych a także priorytetów i planów działania. Wśród sześciu spotkań odbyło się także posiedzenie Komitetu Europejskiego BWI, który obejmuje kraje UE, inne kraje europejskie a także część krajów Azji Środkowej i Izrael. Dyskusja, często gorąca, dotyczyła relacji działalności tego Komitetu BWI i Europejskiej Federacji Pracowników Budownictwa i Drzewiarstwa. EFBWW jest odrębną federacją związkową. Współpraca EFBWW i BWI w Europie jest niezbędna, lecz jej ramy, formy i zakres odpowiedzialności obydwu organizacji wymagają dalszego, precyzyjnego określenia, przede wszystkim po to, by nie dublować działań związkowych. Żywa dyskusja wykazała różnice zdań w poszczególnych europejskich organizacjach związkowych. Zmiana form współpracy będzie wymagała także zmian statutowych w obydwu organizacjach. Komitet podsumował swe działania do III Kongresu BWI i dokonał wyboru nowego przewodniczącego. Został nim Johan Lindholm ze szwedzkiego związku Byggnads.

INNOWACYJNY RUCH ZWIĄZKOWY

W dniu 29 listopada odbyła się całodzienna sesja debat nad reformą ruchu związkowego. Odbywała się na sali plenarnej i w sesjach tematycznych.

„BWI uczyni z innowacyjnego ruchu związkowego cel i strategię na przyszłość”, jak podkreślano w dokumentach strategicznych Kongresu. Uczestnicy debat podkreślali, że zmiany na szczeblu globalnym muszą odbywać się równolegle z działaniami innowacyjnymi i transformacją związkową w poszczególnych krajowych organizacjach związkowych.
BWI zorganizował trzy sesje na temat „praw” i naszych „naszych branż”. W minionych latach BWI szczególną uwagę poświęcała wielkim inwestycjom budowlanym związanym ze światowymi i regionalnymi wydarzeniami sportowymi. Działania z tym związane były nakierowane na obronę praw pracowników, głównie migrujących, i organizację struktur związkowych na wielkich budowach.

Dietmar Schäfers, przewodniczący grupy roboczej BWI ds. Kampanii sportowych komentując działania związane z organizacją mistrzostw w piłce nożnej w Katarze i działalność FIFA, podkreślił: „Pięć lat temu nie chcieli z nami rozmawiać, ale teraz jesteśmy jedynym związkiem, który osiągnął konkretne porozumienie”.

W sesji „Prawa”, omówiono działania organizacji BWI na rzecz zapewnienia praw związków zawodowych i praw pracowniczych poprzez innowacyjne kampanie i tworzenie sieci. Nacisk położono na problemy kampanii sportowych i migracyjne, międzynarodowe porozumienia ramowe i organizację, sieci obronne pracowników.

Sesja „Nasze branże” skupiała się na działaniach związków BWI we wdrażaniu innowacyjnych form organizacji i negocjacji, wpływających na strategie w konkretnych działach, takich jak materiały budowlane – sektor cementu, globalne sieci MNC, organizowanie poprzez łańcuchy dostaw i wartości, oddolne organizowanie członków. Szczególnie podkreślono sukces organizacji członkowskiej BWI na Ukrainie w zawarciu układu zbiorowego z Heidelberg Cement, skutkującą 60-procentowym wzrostem wynagrodzeń. GTUBWW z Egiptu podzielił się swoimi doświadczeniami w zakresie ujawniania wypadków śmiertelnych, za pomocą mediów, w przemyśle cementowym w firmie Titan, co umożliwiło związkom utworzenie komitetu ds. Zdrowia i bezpieczeństwa w celu poprawy standardów bezpieczeństwa. Związek IAMAW USA podzielił się swoją historią na temat organizacji pracowników IKEA w Wirginii. Przedstawiciele STIEU z Malezji opisali swoją walkę o uznanie związków zawodowych w wielonarodowej firmie i wyjaśnili, w jaki sposób pomogła sieć solidarności związków. SUNTRACS Panama zbudowała szerszy sojusz społeczny przeciwko polityce neoliberalnej.

Sesja „Prawa” w formacie talk-show wyjaśniła, w jaki sposób związki stowarzyszone korzystają z różnych narzędzi w celu zapewnienia lepszych warunków pracy dzięki międzynarodowym mechanizmom ustalania standardów i klauzulom dotyczącym pracy. Wśród nich wymieniono systemy skarg do MOP i OECD, FSC i systemy certyfikacji leśnej, wytyczne dotyczące zakupów oraz klauzule pracownicze i społeczne. Podkreślano także, że klauzule dotyczące pracy są ważnym środkiem promowania uczciwych i sprawiedliwych warunków płacowych i pracy.

Włączenie standardów pracy do wytycznych dotyczących zamówień stanowi dobrą okazję do nawiązania współpracy z pracodawcami i domagania się odpowiedzialności za prawa pracownicze. BWI był zaangażowany w proces tworzenia takich klauzul dla Banku Światowego. Przedstawiono przypadek Ugandy. Zasugerowano potrzebę współpracy z innymi bankami, takimi jak bank EXIM (Chiny), ponieważ liczba naruszeń pracowniczych jest zgłaszana w operacjach finansowych projektów. Oczywiście wspomniane wyżej instrumenty muszą być stosowane w połączeniu z organizowaniem wysiłków na poziomie lokalnym. Wiele firm, stowarzyszeń i organów instytucji jest bardzo wrażliwych w obszarze wizerunku i odbioru społecznego swojej marki. Dlatego jest to instrument, który związki krajowe i BWI powinny nadal wykorzystywać, aby uzyskać dostęp do decyzji dotyczących praw pracowniczych, układów zbiorowych i organizacji.
W plenarnej dyskusji panelowej omówiono dobre praktyki w zakresie nowych form działalności związków zawodowych, min. w Austrii, Hiszpanii oraz na Łotwie i Ukrainie.

KOBIETY W BWI

Jednym ze spotkań towarzyszących Kongresowi było spotkanie globalnego Komitetu Kobiet BWI. Po raz pierwszy w historii BWI ponad sto dwadzieścia delegatek – kobiet wzięło udział w forum liderów – kobiet w Durbanie, reprezentujących kobiety na kluczowych stanowiskach kierowniczych w BWI, a także młode liderki, które odgrywają kluczową rolę w proces decyzyjnym ich związków. Głównym tematem Forum, które odbyło się w dniu 27 listopada 2017 r., była identyfikacja obecnych liderów związków zawodowych kobiet i potencjalnych liderów za pomocą ankiety, która została przeprowadzona przed Forum w celu monitorowania rozwoju i wzrostu aktywności kobiet w kierownictwie krajowym i lokalnym. W imieniu regionu Afryki i Bliskiego Wschodu Elizabeth Amuto, przewodnicząca Komitetu Kobiet BWI w Afryce i na Bliskim Wschodzie przypomniała o ogromnych wyzwaniach, przed którymi stoją kobiety, takich jak dyskryminacja, molestowanie seksualne, niskie płace, różnice między płciami na rynkach pracy.

Wśród celów forum znalazły się:
– Spotkanie kobiet na kluczowych krajowych i lokalnych stanowiskach kierowniczych w strukturach BWI.
– Wzmocnienie statutowych struktur aktywności kobiet BWI.
– Rozwój sieci liderów – kobiet na poziomie sub-regionalnym w ramach BWI.
– Analiza rezultatów globalnej kampanii BWI na temat równości płci, „Wartość pracy dla kobiet”.
– Rekomendacje do planu pracy oraz planu strategicznego BWI na lata 2017-2021.

MŁODZI W BWI

Młodzi związkowcy ze związków BWI na całym świecie spotkali na Światowym Kongresie BWI w Durbanie (RPA), domagając się większej reprezentacji w ruchu związkowym i silniejszego głosu w miejscach pracy.

„Dziś młodzi pracownicy stoją w obliczu niepewnej przyszłości z wysokim bezrobociem i pracują w niestabilnych warunkach, za niskie płace bez zapewnienia rzeczywistego bezpieczeństwa i świadczeń. Jednak w większości krajów są najmniej reprezentowani w związkach członkowskich BWI”, powiedział Vasyl Andreyev, przewodniczący PROFBUD ( Ukraina) i zdecydowany zwolennik zaangażowania młodzieży w BWI i cały ruch związkowy. „Musimy przekształcić nasz ruch w miejsce, w którym młodzież czuje się komfortowo, zrzeszając się i uzyskując uprawnienia do podejmowania działań”.

Światowy Kongres BWI buł także miejscem spotkania Globalnego Forum Młodzieży, podczas którego młodzi pracownicy mogli dzielić się doświadczeniami dotyczącymi uwarunkowań swej pracy. Uczestnicy poruszyli kwestie takie jak bezpieczeństwo i zdrowie w pracy, niepewna praca oraz znaczenie struktur reprezentatywnego ruchu związkowego i zaangażowania związkowego młodych pracowników. Młodzi delegaci wezwali do utworzenia Międzynarodowego Komitetu Młodzieżowego BWI, reprezentacji młodzieży w Światowej Radzie BWI i Zarządzie Światowym, nowej alokacji zasobów i wsparcia kampanii młodzieżowych oraz utworzenia Młodzieżowej Akademii Organizacyjnej wraz z Globalną Młodzieżową Siecią BWI. Dla wielu młodych delegatów była to okazja do włączenia się w każdy aspekt tygodniowych działań Światowego Kongresu. Umożliwiło im to również dopracowanie lobbingu i umiejętności organizacyjnych poprzez wspólne działania wśród delegatów Kongresu w celu przyjęcia rezolucji 14, w której wezwano do utworzenia formalnych struktur młodzieżowych BWI. Te działania lobbingowe okazały się skuteczne.
„Decyzje dotyczące młodzieży nie mogą być podejmowane bez naszego zaangażowania, ponieważ jesteśmy przyszłością BWI i przyszłością globalnego ruchu związkowego”, powiedział Enwich Kazondu z Metal and Allied Namibian Workers Union (MANWU), prezentując rezolucję na plenarnych obradach Kongresu.

Wraz ze zmianami w statucie BWI, Światowa Rada będzie teraz także reprezentacją odpowiednich Regionalnych Komitetów Młodzieżowych. Jednak formalizacja tych struktur we wszystkich regionach potrwa kolejny rok. Aby ułatwić ten proces, Rada Światowa wybrała Wasyla Andrejewa na członka Zarządu Światowego.

MARSZ SOLIDARNOŚCI

Młodzi przywódcy BWI objęli także przewodnictwo w Marszu Solidarności, który odbył się z Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Durbanie na słynny stadion Moses Mabhida, zbudowany przez pracowników, członków związków BWI na Mistrzostwa Świata w 2010 roku. W marszu uczestniczyły delegacje poszczególnych związków z całego świata, w tym delegacja Związku Zawodowego „Budowlani”.

REZULTATY KONGRESU

IV Kongres BWI przyjął nowy Strategiczny Program Działania, w którego przygotowaniach (w komitecie redakcyjnym) uczestniczył przewodniczący ZZ Budowlani Zbigniew Janowski. Przyjęto także istotne zmiany w Statucie, wzmacniające pozycję regionów BWI, struktur kobiecych i młodzieżowych. Część zmian jest warunkowa. Dotyczy relacji organizacyjnych BWI – EFBWW. Na zmiany w funkcjonowaniu związków w Europie zgodę musi wyrazić Europejska Federacja. Decyzja w tej sprawie może być podjęta tylko na Kongresie EFBWW, który być może odbędzie się w trybie nadzwyczajnym w 2018 r. Kongres przyjął także szereg rezolucji o charakterze solidarnościowym i organizacyjnym.

Dokonano wyboru nowych władz BWI. Przewodniczącym organizacji został ponownie Per Olof Sjöo z GS w Szwecji. Zastępcami przewodniczącego są Dietmar Schäfers z IG Bau Niemcy i Pierre Cuppens, ACV-BiE Belgia oraz nowowybrany Piet Matosa, przewodniczący AFRECO z RPA.

Sekretarzem generalnym BWI został ponownie Ambet Yuson z Filipin.

Brazylia została wybrana na gospodarza 5. Światowego Kongresu BWI w 2021 roku. Propozycję przedstawił Saul Mendez nowy wiceprzewodniczący z regionu Ameryki Łacińskiej i Karaibów.

Podczas końcowej uroczystości odbyła się debata młodzieży na temat przyszłej wizji BWI przez działalności nowego pokolenia liderów BWI.

Kongres został oficjalnie zamknięty przez Per-Olofa Sjöö, przewodniczącego BWI.