O wpływie zielonej transformacji na branżę budowlaną i przemysł drzewny i meblowy. Seminarium przed Kongresem EFBWW

W Pradze w Czechach odbyło się seminarium zorganizowane przez Europejską Federację Pracowników Budownictwa i Przemysłu Drzewnego (EFBWW) i Fundację im. Friedricha Eberta na temat zielonej transformacji, spowolnienia gospodarczego wynikającego m.in. z wojny w Ukrainie oraz udziału związków zawodowych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej w działalności EFBWW.

W seminarium uczestniczyli przedstawiciele związków zawodowych z Polski: Związku Zawodowego „Budowlani” oraz Sekretariatu Budownictwa i Przemysłu Drzewnego NSZZ „Solidarność”. Związek Zawodowy „Budowlani” reprezentowali Przewodniczący Związku Zbigniew Janowski oraz Wiceprzewodniczący Związku Tomasz Nagórka.

Jak podkreślono podczas sesji otwierającej seminarium zielona transformacja stwarza wiele możliwości, ale także wiele wyzwań dla branż i organizacji stowarzyszonych w EFBWW. Uczestnicy seminarium wymienili się informacjami i doświadczeniami dotyczącymi wdrażania tej strategii. Przedstawili najpilniejsze problemy i przeszkody towarzyszące sprawiedliwej transformacji oraz omówili udział związków zawodowych w jej wdrażaniu.

Podczas seminarium przedstawiciele EFBWW mieli okazję zapoznać się z opinią związków zawodowych z Europy Środkowo-Wschodniej na temat działań podejmowanych przez EFBWW, takich jak projekty europejskie, kampanie i europejski dialog społeczny. Uczestnicy seminarium mówili o swoim zaangażowaniu w działania EFBWW oraz o możliwości łączenia działań podejmowanych na poziomie krajowym z działaniami podejmowanymi na płaszczyźnie Unii Europejskiej.

Jak zauważyli przedstawiciele polskich związków zawodowych wdrożenie europejskich polityk w zakresie zielonej transformacji w Polsce jest dość skomplikowane. Polski rząd formalnie wdraża wszystkie przyjęte na szczeblu Unii Europejskiej regulacje prawne i dokonuje transpozycji dyrektyw Parlamentu Europejskiego do polskiego prawa, choć w wielu wypadkach z opóźnieniem.

Polski problem polega na tym, że Polska dotychczas nie ma środków europejskich w ramach Krajowego Planu Odbudowy (problem praworządności) a w KPO zapisanych jest większość działań, które obejmuje Zielony Ład w budownictwie, przemyśle materiałów budowlanych i po części leśnictwie.

Związek Zawodowy „Budowlani” zaangażowany jest w problematykę zielonej transformacji w budownictwie, przemyśle materiałów budowlanych, przemyśle drzewnym, meblarskim i leśnictwie. Byliśmy partnerem projektu Construction Blueprint, realizujemy obecnie projekt Build up Skills II Polska (w zakresie mapy drogowej renowacji budynków), prowadzimy dialog z organizacjami pracodawców przemysłu materiałów budowlanych. Oczywiście najbardziej interesuje nas problem uczciwej transformacji naszych sektorów z punktu widzenia interesów pracowników. W naszej opinii w Polsce ten problem traktowany jest do dziś marginalnie.

W programach rządowych (w tym w Krajowym Planie Odbudowy) znajdują się propozycje dotyczące przekwalifikowania pracowników i nabywania nowych kwalifikacji w zakresie cyfryzacji, efektywności energetycznej i gospodarki o obiegu zamkniętym. Ale w praktyce nie są wdrażane w szkolnictwie zawodowym. Nasz związek od wielu lat zajmuje się problemami kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) i jest liderem Sektorowej rady ds. Kompetencji w Budownictwie. Rada monitoruje potrzeby sektora budowlanego w zakresie nowych umiejętności związanych z Zielonym Ładem.

Obawiamy się, że bez systemowego wsparcia programów szkolenia i kształcenia zawodowego w budownictwie zwiększy się problem braku wykwalifikowanych kadr, szczególnie w nowych specjalnościach. W tej chwili szkoły zawodowe (branżowe) nie są przygotowane do realizacji nowych programów kształcenia w tym zakresie. Ponadto kształcą bardzo mało pracowników budownictwa. (zarówno techników jak i robotników wykwalifikowanych).

Ponadto strona polska przedstawiła problemy, z którymi zmagają się branże: budowlana, przemysłu materiałów budowlanych, w szczególności sektor cementowy i wapienniczy, oraz przemysłu drzewnego i meblowego w związku z trwającą wojną w Ukrainie, wysokimi kosztami energii oraz kosztami wdrażania strategii klimatycznych, które negatywnie wpływają na działalność polskich przedsiębiorstw i mogą zagrażać miejscom pracy.

Podczas seminarium mówiono także o równym traktowaniu w zatrudnieniu, mobilności pracowniczej, cyfryzacji, wzmacnianiu związków zawodowych oraz wsparciu Ukrainy w proces odbudowy kraju.

Seminarium miało również na celu identyfikację postulatów związków krajów Europy Środkowej i Wschodniej, które zostaną uwzględnione w pracach nad strategią EFBWW przygotowywaną na Kongres Federacji, który odbędzie się w grudniu 2023r. w Helsinkach.