Sukces związków zawodowych: wspólnie na rzecz bezpieczeństwa pracy operatorów żurawi wieżowych.

Po blisko 3 latach pracy mamy to: Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze żurawi wieżowych i szybkomontujących zostało podpisane!

Przypominamy, to Związek Zawodowy „Budowlani” oraz Komisja Operatorów Żurawi Wieżowych Wspólnota Pracy rozpoczęły wspólne prace nad rozporządzeniem. Wspólnie też przekonaliśmy resort Przedsiębiorczości i Technologii do podjęcia prac legislacyjnych.

Nasza inicjatywa została poparta przez liczne organizacje zrzeszające zarówno pracowników jak również pracodawców sektora budowlanego. W pracach nad projektem uczestniczyli m.in. przedstawiciele Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, którego sygnatariuszami są najwięksi w Polsce generalni wykonawcy oraz przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP.

Warunki pracy i bezpieczeństwa pracy operatorów żurawi są problemem bardzo istotnym dla funkcjonowania polskiego budownictwa. Praca operatora żurawia ma wpływ na bezpieczeństwo całej budowy, zarówno w aspekcie technicznym jak i z punktu widzenia ludzi współpracujących z operatorem i znajdujących się w otoczeniu dźwigu – także osób postronnych.

Głównym celem wprowadzenia tej regulacji jest zapewnienie pracownikom obsługującym żurawie bezpiecznych warunków pracy, z uwzględnieniem specyfiki wykonywanego przez nich zawodu oraz zapewnienie podstawy prawnej do kontroli przestrzegania przepisów dotyczących warunków pracy tych osób.

Dziękujemy wszystkim tym, którzy przyczynili się do unormowania pracy operatora żurawia!

***

Historia prac nad rozporządzeniem

Początek 2016 – spotkanie przedstawicieli Związku Zawodowego „Budowlani” i Komisji Operatorów Żurawi – podpisanie porozumienia o współpracy.

Kwiecień 2016 – Pismo ZZ „Budowlani” do Ministra Rozwoju z prośbą o rozpoczęcie prac nad rozporządzeniem.

Czerwiec 2016 – Podsekretarz Stanu Tadeusz Kościński w imieniu Ministra Rozwoju stwierdza, że nie jest właściwy do rozpatrzenia wniosku o wydanie nowego rozporządzenia.

Sierpień 2016 – Pismo ZZ „Budowlani” do Premier Beaty Szydło z prośbą o określenie ministra właściwego do wydania rozporządzenia.

Sierpień 2016 – Pismo od Minister Beaty Kempy do Wiceprezesa Rady Ministrów – Ministra Rozwoju Mateusza Morawieckiego z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie właściwości Ministerstwa w zakresie podjęcia prac związanych z wprowadzeniem przepisów.

Listopad 2016 – Pismo z Ministerstwa Rozwoju informujące o podjętej analizie proponowanych postulatów.

17 listopada 2016 – Odbyło się pierwsze spotkanie Ministerstwie Rozwoju, na którym związki zawodowe oraz organizacje społeczne przedstawiły swoje postulaty w zakresie rozpoczęcia prac nad nowym rozporządzeniem.

Grudzień 2016 – Pismo z Ministerstwa Rozwoju informujące o tym, że została podjęta decyzja mająca na celu przygotowanie rozporządzenia.

Marzec 2017 – Związek Zawodowy „Budowlani” oraz Komisja Operatorów Żurawi Wieżowych przedkładają Ministerstwu Rozwoju projekt rozporządzenia.

Wrzesień 2017 – Ministerstwo Rozwoju publikuje projekt rozporządzenia i kieruje go do konsultacji publicznych.

12 października 2017 – Ministerstwo Rozwoju publikuje opinie i uwagi zgłoszone podczas konsultacji publicznych.

25 października 2017 – Spotkanie trójstronne ws. uwag do rozporządzenia.

17 listopada 2017 – Związki inicjują podpisanie Porozumienia na rzecz bezpieczeństwa pracy przy obsłudze żurawi.

15 marca 2018 r. – Związki organizują Konferencję „Bezpieczne warunki pracy operatora żurawia – dobrem wspólnym”.

Kwiecień – Październik 2018 – Związki monitują sprawę publikacji rozporządzenia.

19 listopada 2018 r. – Publikacja rozporządzenia przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

***

Jak informuje Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii zdecydowana większość rozwiązań zacznie obowiązywać w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia dokumentu (rozporządzenie opublikowano 19 listopada 2018r.)

Zgodnie z rozporządzeniem czynności operatora żurawia nie mogą być wykonywane dłużej niż 8 godzin na dobę. Niedopuszczalne jest obsługiwanie żurawia, jeżeli temperatura w kabinie żurawia jest niższa niż 18 C albo wyższa niż 28 C. Rozporządzenie nakłada obowiązek wyposażenia kabiny żurawia m.in.:

• w urządzenie umożliwiające odczytanie wartości temperatury w kabinie,

• urządzenie umożliwiające odczytanie prędkości wiatru na wysokości wysięgnika żurawia,

• urządzenia komunikacyjne umożliwiające operatorowi łączność z sygnalistą

• zapewnienie odpowiedniego oświetlenia na terenie pracy żurawia,

• sygnalizator dźwiękowy przeznaczony do ostrzegania przed zagrożeniami związanymi z przemieszczaniem ładunku.

Według rozporządzenia niedopuszczalne jest:

• wykonywanie tych samych czynności jednocześnie przez operatora, sygnalistę lub hakowego. Przytrzymywanie zaczepionego ładunku przez hakowego dopuszczalne jest z zastosowaniem wyłącznie odpowiednich środków, które umożliwią nadanie ładunkowi właściwego kierunku,

• przenoszenie ładunku spoza i na teren pracy żurawia, bez wcześniejszego oznaczenia i zabezpieczenia tego terenu przed dostępem osób nieupoważnionych.

Ponadto rozporządzenie nakłada:

• obowiązek montażu windy lub zapewnienie innej drogi dotarcia (pomost łączący budynek z żurawiem) przy żurawiach, w których kabina usytuowana jest na wysokości równej 80 m lub wyższej,

• obowiązek zapewnienia książki dyżurów w każdym żurawiu, którą ma prowadzić operator,

• obowiązek zrozumiałej komunikacji pomiędzy sygnalistą i hakowym,

• zakaz obsługiwania żurawia przy prędkości wiatru powyżej 10 m/s przy transportowaniu ładunków wielkowymiarowych oraz w innych przypadkach przy prędkości wiatru w porywach powyżej 15 m/s chyba, że producent określił w instrukcji żurawia inne dopuszczalne wartości.

Rozporządzenie wprowadza dla operatora więcej możliwości prawnych

do reagowania na zaistniałe sytuacje:

• jeżeli uzna, że praca przy użyciu żurawia stwarza niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, powstrzymuje się od jej wykonywania,

• w przypadku otrzymania polecenia wykonania czynności zabronionych w instrukcji żurawia, operator, sygnalista albo hakowy odmawia wykonania polecenia,

• gdy operator stwierdzi usterki, braku osłon i zabezpieczeń urządzeń żurawia lub niewłaściwe działanie urządzeń żurawia, mogących spowodować zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, niezwłocznie powstrzymuje się od wykonywania pracy.

Nowe rozporządzenie wprowadza obowiązkową instrukcję bezpieczeństwa prac transportowych oraz instrukcję ewakuacji z kabiny żurawia. Dla szczególnych przypadków, rozporządzenie wprowadza obowiązkowe opracowanie:

• warunków eksploatacji pracy żurawia z zawieszonym na haku koszem przy przemieszczaniu osób,

• instrukcję pracy w warunkach kolizyjnych,

• instrukcję w zakresie przemieszczanie ładunku przy użyciu więcej niż jednego żurawia

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: wyposażenia kabiny żurawia oraz oświetlenia terenu pracy żurawia, które wchodzą w życie po 6 miesiącach, obowiązku zapewnienia windy lub innej formy dotarcia do kabiny żurawia które wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy.

Okresy przejściowe wprowadzono, by umożliwić przedsiębiorcom i pracownikom, przygotowanie się do wprowadzenia w życie nowych przepisów. Okresy te zostały uzgodnione podczas konsultacji publicznych.

Tomasz Nagórka/MPiT